In sommige culturen is borstvoeding voorbij het eerste levensjaar geen uitzondering. Voor ons kan dat beeld onwennig aanvoelen, we zijn dat simpelweg niet gewoon. Terwijl de manier waarop we voeden, of hoelang we voeden, een persoonlijke keuze is én hoe dan ook gesteund zou moeten worden, is dat vaak niet het geval wanneer we een peuter/kleuter voeden met de borst.

Reacties als ‘hij is toch écht wel te oud nu hé’, ‘je maakt hem veel te afhankelijk’ of ‘Ik vind het echt geen zicht’ kan in het hoofd van een borstvoedende mama (ook in dat van mij) kruipen waardoor (openbaar) voeden een stresserend moment kan worden met alle gevolgen van dien. 

Deze post is niet bedoeld om je eigen keuzes in twijfel te trekken of om een bepaalde keuze op te leggen (niet iedereen wil of kan borstvoeding geven en dat is OK!). Wel om te tonen dat het geven van borstvoeding voorbij het eerste levensjaar biologisch gezien een normaal en natuurlijk proces is. Het is pas wanneer we dat inzien, dat het taboe errond écht doorbroken kan worden.

1.    Melksamenstelling past zich aan naargelang de noden van het kind

Het idee dat moedermelk voedingswaarde of biologisch actieve componenten zou verliezen na een bepaalde periode is een fabel. Moedermelk is een complexe bio-vloeistof die over miljoenen jaren heen geëvolueerd en gefinetuned is om kinderen te voeden en te beschermen tegen ziekte terwijl hun eigen immuunsysteem ontwikkelt. Méér nog, het is wetenschappelijk aangetoond dat de melksamenstelling van iedere moeder uniek en op maat van haar kind is en zich mee aanpast aan de noden naarmate het kind ouder wordt.¹

2.    Het is onze natuur om voorbij het eerste levensjaar borstvoeding te geven

Hoelang moeders borstvoeding geven is sterk afhankelijk van culturele of maatschappelijke overtuigingen. Een algemene trend wereldwijd (op een paar uitzonderingen na) is dat moeders steeds minder lang borstvoeding geven, hoewel het onze natuur is om langer dan één jaar borstvoeding te geven. Volgens antropoloog Prof Dr. Katherine A. Dettwyler schommelt de ‘age at weaning in the absence of cultural beliefs’, dat wil zeggen de normale en natuurlijke termijn om borstvoeding te geven wanneer we culturele elementen buiten beschouwing laten, bij mensen tussen de 2.5 en 7 levensjaren.²

3.    Bevorderlijk voor de gezondheid van de moeder

Hoewel er onnoemelijk veel artikels beschikbaar zijn over de kwaliteit van moedermelk en de voordelen van moedermelk op het kind, wordt er veel minder aandacht geschonken aan de effecten van het geven van borstvoeding op de moeder. Nochtans zijn er in de literatuur mooie publicaties die aantonen dat (lang) borstvoeding geven op verschillende vlakken bevorderlijk is voor de gezondheid van de moeder. Op lange termijn zal het geven van borstvoeding het risico op verschillende soorten kankers (o.a. borst-, eierstok- en baarmoederkanker), type II diabetes en cardiovasculaire aandoeningen verminderen.^3,4,5 Ook op korte termijn zien we voordelen van borstvoeding bij de moeder, waaronder een lager risico op postpartum depressie en een verminderd risico om stress en ongerustheid te ervaren.⁵

4.    Moedermelk beschermt kinderen ongeacht de leeftijd

De wetenschappelijke bewijzen zijn talrijk én duidelijk, moedermelk beschermt kinderen, ook ver voorbij de eerste babymaanden.³ Onderzoekers stellen dat jaarlijks meer dan 820 000 kinderen onder 5 jaar zouden kunnen gered worden wanneer ze van 0 tot 23 maanden optimaal borstvoeding zouden krijgen.³ Verder duiden bevindingen uit epidemiologische en biologische studies erop dat de keuze om geen borstvoeding te geven lange-termijn effecten heeft op de gezondheid en de ontwikkeling van een kind enerzijds en de gezondheid van de moeder anderzijds. Meer nog, er wordt gesteld dat er geen enkele andere gezondheidskeuze zo’n drastische gevolgen heeft op twee individuen (moeder en kind) als het geven van borstvoeding, ongeacht of je in een arm of rijk land woont.³ Grote gezondheidsorganisaties zoals WHO (World Health Organization) geven dan ook het advies om kinderen wereldwijd minimaal twee jaar moedermelk te geven (en zelfs langer zolang moeder én kind dit wensen).

5.    Borstvoeding is meer dan voeding

Dat moedermelk een unieke bron van voedingsstoffen is dat wisten we al, maar het geven van borstvoeding is meer dan voeding alleen. Ook na het eerste levensjaar is borstvoeding hechtingsbevorderend⁶ (huid-op-huid contact, behoeften invullen, emotie-regulatie,…) en kan het dienen als troost, pijnbestrijding of helpen ontprikkelen.

Volg je gevoel

Voordat ik mama werd had ik nooit gedacht dat ik überhaupt borstvoeding zou geven, laat staan (ondertussen) twee jaar. Toen ik mama werd, en mijn moederlijke instinct geactiveerd werd, merkte ik al snel op dat dit vaak niet strookt met onze maatschappelijke normen. Ik werd (te) vaak in een richting gepusht die niet goed voelde en waar ik op een bepaald moment ook onzeker van werd. Wat had ik op dat moment graag een post als deze gelezen, opdat ik me iets meer normaal en iets minder alien zou voelen.

Voelt het geven van borstvoeding voorbij de babymaanden goed voor jou? Dan hoop ik dat deze post jouw gevoel en keuze kan aansterken. En ook vanuit wetenschappelijk standpunt kunnen we er niet meer omheen: het geven van borstvoeding voorbij de eerste babymaanden is NORMAAL.  

Liefs,

Lisa

Bronnen

1. N. Andreas, B. Kampmann and K. Mehring Le-Doare (2015). Human breast milk: A review on its composition and bioactivity. Early Hum Dev. 91(11):629-35. doi: 10.1016/j.earlhumdev.2015.08.013.
2. K. Dettwyler (1997). A natural age of weaning. http://whale.to/a/dettwyler.html
3. C. Victora et al. (2016). Lancet Breastfeeding Series Group. Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. Lancet. 387(10017):475-90. doi: 10.1016/S0140-6736(15)01024-7.
4. M. Abou-Dakn (2018). Gesundheitliche Auswirkungen des Stillens auf die Mutter [Health effects of breastfeeding on the mother]. Bundesgesundheitsblatt Gesundheitsforschung Gesundheitsschutz. 61(8):986-989. doi: 10.1007/s00103-018-2776-1.
5. L. Del Ciampo, I and Del Ciampo I (2018). Breastfeeding and the Benefits of Lactation for Women’s Health. Rev Bras Ginecol Obstet. 40(6):354-359. doi: 10.1055/s-0038-1657766. Epub 2018 Jul 6. PMID: 29980160.
6. K. Linde, F. Lehni, M. Nagl and A. Kersting (2020). The association between breastfeeding and attachment: A systematic review. Midwifery. 81:102592. doi: 10.1016/j.midw.2019.102592.